Xúc tiến đầu tư bao gồm các hoạt động, như: Tuyên truyền, quảng bá hình ảnh của quốc gia, địa phương như một điểm đến đầu tư hấp dẫn; Cung cấp thông tin về tiềm năng đầu tư của quốc gia; Hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài trong quá trình tìm hiểu và triển khai dự án đầu tư. Trên thế giới, có nhiều mô hình, phương thức xúc tiến đầu tư và cách làm hiệu quả nhằm thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài vào trong nước hoặc khuyến khích doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài.

Xúc tiến đầu tư là một hoạt động quan trọng đối với các quốc gia đang phát triển, nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài để phát triển kinh tế nội địa. Mục tiêu của xúc tiến đầu tư là: Tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài; tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài đến đầu tư và kinh doanh tại quốc gia, địa phương đó.

Xúc tiến đầu tư có thể được thực hiện thông qua các hình thức sau: Tổ chức các hội nghị, hội thảo, triển lãm đầu tư; Mời các nhà đầu tư nước ngoài đến thăm và tìm hiểu cơ hội đầu tư; Tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tiếp cận thông tin về thị trường và chính sách đầu tư; Cung cấp các chính sách và ưu đãi đầu tư hấp dẫn

Xúc tiến đầu tư là một hoạt động đòi hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan, ban, ngành trong quốc gia, địa phương. Các cơ quan này cần phối hợp chặt chẽ để cung cấp cho các nhà đầu tư nước ngoài thông tin đầy đủ và chính xác về tiềm năng, thế mạnh và môi trương đầu tư hấp dẫn của quốc gia, địa phương mình. Sau đây là một số kinh nghiệm trong công tác xúc tiến đầu tư của một số địa phương trên thế giới. Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả bài viết xin nêu 02 ví dụ về cách thức xúc tiến đầu tư và kết quả đạt được của một trong những thành phố hàng đầu của đất nước Hàn Quốc và của một quốc gia trong khu vực ASEAN, đó là Singapore.

Thành phố Busan, Hàn Quốc

Busan là thành phố lớn thứ hai nằm ở phía nam của đất nước của Hàn Quốc. Thành phố Busan có nhiều tiềm năng đầu tư, như: Có vị trí địa lý thuận lợi, là cửa ngõ nối ra biển của Hàn Quốc, có cơ sở hạ tầng hiện đại với nguồn nhân lực dồi dào kèm theo các chính sách và ưu đãi đầu tư hấp dẫn. Để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, thành phố Busan đã triển khai nhiều hoạt động xúc tiến đầu tư, bao gồm, tổ chức các hội nghị, hội thảo, triển lãm đầu tư để giới thiệu tiềm năng đầu tư của thành phố đến các nhà đầu tư nước ngoài. Các sự kiện này thường được tổ chức tại Hàn Quốc và các nước khác trên thế giới với sự tham dự của hàng trăm nhà đầu tư nước ngoài đến thăm và tìm hiểu cơ hội đầu tư, qua đó giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về tiềm năng đầu tư của thành phố. Bên cạnh đó, Busan tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tiếp cận thông tin về thị trường và chính sách đầu tư cho các nhà đầu tư. Thông tin đầu tư được thiết kế, dàn dựng bài bản, chuyên nghiệp, thông qua các video ngắn, xúc tích, sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh chuẩn, hình ảnh chất lượng… Các thông tin về thị trường và chính sách đầu tư được cung cấp thông qua các kênh truyền thông khác nhau, bao gồm website, mạng xã hội,... với những thông tin chủ yếu, gồm các chính sách và ưu đãi đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài, như chính sách miễn giảm thuế, các chương trình hỗ trợ tài chính, hỗ trợ thủ tục hành chính và bảo hộ đầu tư.

Theo báo cáo của Cơ quan Xúc tiến Đầu tư Hàn Quốc (KOTRA) năm 2023[1], thành phố Busan đã thu hút được 11,3 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài trong 8 tháng đầu năm 2023, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế thế giới đang có nhiều biến động. Về cơ cấu, các dự án đầu tư nước ngoài vào Busan trong 8 tháng đầu năm 2023 tập trung vào các lĩnh vực như: Sản xuất: 6,2 tỷ USD, chiếm 55% tổng vốn đầu tư; thương mại: 2,4 tỷ USD, chiếm 21% tổng vốn đầu tư; Dịch vụ: 2,7 tỷ USD, chiếm 24% tổng vốn đầu tư. Về quốc gia đầu tư, các nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất vào Busan trong 8 tháng đầu năm 2023 là Nhật Bản: 4,2 tỷ USD, Trung Quốc: 3,3 tỷ USD, Hoa Kỳ: 2,1 tỷ USD. Tình hình thu hút đầu tư của Busan trong 8 tháng đầu năm 2023 cho thấy thành phố này đang ngày càng trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Đây là một tín hiệu tích cực cho thấy kinh tế Busan đang có những bước phát triển mạnh mẽ. Qua số liệu trên có thể thấy có một số yếu tố góp phần vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của thu hút đầu tư vào Busan trong năm 2023, đó là, chính sách thu hút đầu tư cởi mở và hấp dẫn của Hàn Quốc, vị trí địa lý thuận lợi của Busan, là cửa ngõ giao thương quan trọng của Hàn Quốc với thế giới, cơ sở hạ tầng hiện đại và phát triển của Busan, nguồn nhân lực dồi dào và chất lượng cao của Busan. Với những lợi thế này, Busan có tiềm năng thu hút thêm nhiều vốn đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.

Qua cách làm trên của thành phố Busan có thể rút ra được một số bài học kinh nghiệm cụ thể như: Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành trong địa phương để triển khai các hoạt động xúc tiến đầu tư; việc cung cấp thông tin cần được đầy đủ và chính xác về tiềm năng đầu tư của địa phương cho các nhà đầu tư nước ngoài, thông tin được biên tập, dàn dựng và thiết kế chuyên nghiệp, tính quản bá sâu rộng và cuối cùng là thông tin về các chính sách và ưu đãi đầu tư hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Cách làm của Singapore trong xúc tiến đầu tư

Singapore là một trong những nước thành công nhất trong việc thu hút FDI. Tính đến năm 2022, Singapore đã thu hút hơn 1.000 tỷ USD FDI, đứng thứ 5 trên thế giới. Thành công của Singapore là nhờ vào việc tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, bao gồm: hệ thống pháp luật và chính sách đầu tư minh bạch, cơ sở hạ tầng đồng bộ, nguồn nhân lực chất lượng cao. Ngoài những yếu tố trên, Singapore còn có một số cách làm sáng tạo trong thu hút FDI, bao gồm:

Tạo ra các khu kinh tế đặc biệt. Singapore đã thành lập các khu kinh tế đặc biệt (SEZ), nơi các nhà đầu tư nước ngoài được hưởng nhiều ưu đãi về thuế, thủ tục hành chính,... Các SEZ của Singapore đã thu hút nhiều dự án FDI lớn, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm cho người dân.

Thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Singapore đã đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo ra môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Chính phủ Singapore cũng đã thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Tăng cường kết nối với các thị trường khác. Singapore đã tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nước ngoài xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ sang các thị trường khác. Singapore cũng đã thành lập các trung tâm thương mại và đầu tư ở các nước khác, nhằm quảng bá tiềm năng đầu tư của quốc gia.

Cách làm sáng tạo của Singapore trong thu hút FDI:

Thành lập Khu công nghệ cao Jurong. Khu công nghệ cao Jurong là một trong những SEZ lớn nhất của Singapore. Khu công nghệ cao này cung cấp các cơ sở hạ tầng và dịch vụ chất lượng cao cho các doanh nghiệp công nghệ. Khu công nghệ cao Jurong đã thu hút nhiều dự án FDI từ các công ty công nghệ hàng đầu thế giới, như Intel, IBM, Hewlett-Packard,...

Chương trình Startup SG. Chương trình Startup SG là một chương trình của chính phủ Singapore nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp. Chương trình Startup SG cung cấp các khoản tài trợ, tư vấn và đào tạo cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Chương trình Startup SG đã giúp nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp của Singapore phát triển và thành công.

Xây dựng Trung tâm thương mại và đầu tư Singapore tại Việt Nam. Trung tâm thương mại và đầu tư Singapore tại Việt Nam là một trung tâm được thành lập bởi Cơ quan Xúc tiến Đầu tư Singapore (IPA). Trung tâm này cung cấp thông tin và hỗ trợ cho các nhà đầu tư Singapore muốn đầu tư vào Việt Nam. Trung tâm thương mại và đầu tư Singapore tại Việt Nam đã giúp nhiều doanh nghiệp Singapore thành công trong việc đầu tư vào Việt Nam.

Theo báo cáo của Cơ quan Xúc tiến Đầu tư Singapore (EDB), trong năm 2023, Singapore đã thu hút được 114,2 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, tăng 20,6% so với năm 2022. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm qua. Về cơ cấu, các dự án đầu tư nước ngoài vào Singapore trong năm 2023 tập trung vào các lĩnh vực như: Sản xuất: 60,9 tỷ USD, chiếm 53% tổng vốn đầu tư; thương mại: 27,8 tỷ USD, chiếm 24% tổng vốn đầu tư; dịch vụ: 25,5 tỷ USD, chiếm 23% tổng vốn đầu tư. Về quốc gia đầu tư, các nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất vào Singapore trong năm 2023 là: Hoa Kỳ: 34,7 tỷ USD, Trung Quốc: 23,2 tỷ USD, Nhật Bản: 12,9 tỷ USD.

Sự tăng trưởng mạnh mẽ của thu hút đầu tư vào Singapore trong năm 2023 cho thấy quốc gia này vẫn là một điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Một số yếu tố góp phần vào sự tăng trưởng này, đó là:

Môi trường kinh doanh ổn định và minh bạch: Singapore có hệ thống pháp luật và chính trị ổn định, được quản lý bởi một chính phủ có năng lực và minh bạch.

Hệ thống pháp luật và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp: Singapore có hệ thống pháp luật và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, bao gồm các ưu đãi thuế, trợ cấp và hỗ trợ đào tạo.

Thủ tục hành chính đơn giản và thuận tiện: Singapore có thủ tục hành chính đơn giản và thuận tiện, giúp các nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận thị trường.

Cơ sở hạ tầng hiện đại và phát triển: Singapore có cơ sở hạ tầng hiện đại và phát triển, bao gồm hệ thống giao thông, điện, nước, viễn thông,...

Nguồn nhân lực dồi dào và chất lượng cao: Singapore có nguồn nhân lực dồi dào và chất lượng cao, được đào tạo bài bản theo tiêu chuẩn quốc tế.

Những cách làm sáng tạo của Singapore trong thu hút FDI đã góp phần quan trọng vào sự thành công của quốc gia này. Những cách làm này có thể được các nước khác trong khu vực và trên thế giới học hỏi và áp dụng đối với quốc gia của mình[2].

Nguyễn Thanh Hiếu, Sở Ngoại vụ tỉnh Tuyên Quang

[1] Nguồn: https://www.investkorea.org/

[2] Các nguồn tham khảo: Báo cáo của Cơ quan Xúc tiến Đầu tư Singapore (EDB); báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB); báo cáo của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB); một số bài báo của các tạp chí và báo uy tín như The Economist, The Wall Street Journal, Fortune,...